Bài đọc trước giao thừa 2013

BÀI ĐỌC TRƯỚC GIAO THỪA 2013

Năm nào giao thừa tôi cũng buồn cả. Tôi thường đi tới khu chợ tàn cuối năm để xem bà con ta làm việc dọn dẹp. Có bà mẹ ốm nhom nặng chưa đầy 36kg nuôi mấy đứa con sinh viên học quyết liệt luôn. Tụi nó cũng ốm nhom nhưng mặt mày cực kỳ tươi sáng. Nhìn cảm động lắm. Có ông bán vé số có hai đứa con đều là học sinh giỏi sáng đi học chỉ được cơm nước mắm. Tụi nó nói thích học Tiếng Anh lắm. Tiếng Anh sẽ giúp tụi con có nhiều cơ hội hơn phải không thầy? Thầy dạy tụi con nghe thầy. Chứ đi học ngoài tháng mấy triệu làm sao đây? Nghe nói lòng buồn hết biết. Đó là ở TP đó, còn những nơi xa xôi thì sao? Tôi đi nhiều nơi rồi, nơi nào cũng có những bà mẹ - ông cha - những đứa con như vậy đó, có điều còn cơ cực hơn nữa... Dù sao thì đất nước mình vẫn đang vào Xuân. Cười và cùng hy vọng cùng đất nước nhé.

Chỉ còn mấy tiếng nữa là năm cũ đi qua và năm mới sẽ đến. Ngoài đường đã yên lặng đi nhiều. Trong không khí buồn buồn của phố phường vắng vẻ, tôi vẫn cảm thấy được niềm hy vọng đang nhen nhúm lên trong những đôi mắt và nụ cười có phần mệt mỏi của người dân. Tôi cười với những người hốt rác đêm cuối năm. Tôi cười với những người dẹp chợ muộn. Họ là những đồng bào của tôi. Có thể cũng là bình thường thôi, nhưng việc họ cười lại với tôi làm tôi kinh ngạc và cảm động vô cùng.

Tôi biết nước mình là một nước nghèo. Thu nhập bình quân hàng tháng chỉ vào khoảng 100 USD. Đó là một mức thu nhập mà người dân ở rất nhiều quốc gia khác có thể kiếm được chỉ trong vài ngày, thậm chí là chưa tới 1 ngày! Số nước nghèo như ta ngay trong khu vực Đông Nam Á thôi cũng đã ngày càng ít đi, dường như VN chỉ còn hơn mỗi Lào và Campuchia.

Tôi cũng biết để đất nước thịnh vượng thì giáo dục chính là chìa khóa. Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan, Hồng Kông… là những ví dụ điển hình nhất về chính sách coi giáo dục là đòn bẫy. Họ đã thành công rực rỡ. Sức mạnh của giáo dục đã chuyển hóa thành sức mạnh kinh tế và sự tự chủ quốc gia. Việt Nam không có sức mạnh đó.

Nhiều nhà bình luận đã nói rằng: Việt Nam không có những nhà lãnh đạo giáo dục đúng nghĩa. Nền giáo dục Việt Nam không những lạc hậu mà còn lạc hướng. Tôi không dám lạm bàn về những nhận xét đó, tôi chỉ thấy rằng khi đưa một đất nước anh hùng, có tiềm năng rất mạnh, vào nơi nghèo khổ, không tìm được lối ra đã mấy mươi năm rồi, lẽ nào các quan chức giáo dục vẫn có thể mỉm cười với gió Xuân? Vâng có thể họ đang cười với gió Xuân!

Còn những người đồng bào của tôi thì sao. Cám ơn trời, họ vẫn đang cười với gió Xuân. Một nụ cười thanh thản đến lạ kỳ. Nước mắt họ đã tưới cho niềm hy vọng của con em. Tôi nhìn đất nước tôi mỉm cười với gió Xuân. Tôi cũng cho rằng mình đã rất mạnh mẽ vì không … khóc!

NGUYỄN ĐẠI HOÀNG

2/2013 

Read More

Ngô Tịnh Yên/Whitney Houston & Bài thơ gởi về nơi đâu?

Ngô Tịnh Yên - Whitney Houston &

BÀI THƠ GỞI VỀ NƠI ĐÂU ?

********

Khi Whitney Houston giọng ca vàng của nước Mỹ, con chim sơn ca của thế giới ra đi về thế giới khác, trong một mất mát mơ hồ nhưng trầm trọng, NTY gởi cho tôi bài thơ Loving You (quý vị xem thêm bài Loving You Whitney cũng trong trang này của NTY). Đây không phải, hoặc không chỉ là lời ai điếu cho người nữ ca sỹ tài hoa bạc mệnh, và càng không chỉ là tâm tình của cô ấy gởi lại trần gian qua suy tưởng của NTY. Mà đó là tiếng lòng của chính con người trước sự sống và cái chết, nhưng chính tâm hồn và tình yêu đã làm ranh giới giữa hai thế giới tưởng như đối lập đó không còn biên giới nữa, và như thế tình yêu cũng không còn giới hạn nữa. Sự nhẹ nhàng siêu thực sẽ đến với cõi đời và cũng là cõi chết. NTY đã gởi cho tôi một bài thơ viết bằng tiếng Anh! Ta hãy nghe NTY giải thích lý do: 

  

Chết có phải là hết không? Đã có lần tôi cũng từng suy niệm về đề tài này qua một bài thơ và nghĩ rằng dù không lưu luyến cõi trần gian này lắm đâu, nhưng thỉnh thoảng tôi cũng sẽ về thăm những người thân yêu qua nhiều hình thức như trong hạt mưa, qua tia nắng dọi… và không hiểu sao cảm xúc này lại bật lên bằng những vần thơ Anh ngữ, chứ không phải bằng tiếng mẹ đẻ của mình, có lẽ ý tình của nó vượt qua bức tường ngôn ngữ chăng?

NTY lừng danh với lục bát, tôi thì thường dùng thể khác lục bát, nhưng bài dịch này tôi sẽ để cho NTY nói qua một thể thơ khác, còn phần cộng hưởng của tôi sẽ là lục bát! Xin giới thiệu cùng quý vị độc giả:

Nguyên tác của Ngô Tịnh Yên:

LOVING YOU

It would be sad, but I am loath to leave you
I must be go, like the waves to the shore

Someday, you will see me on the green leaf
That shows I would return from the dead

May be you will hear me in the singing bird
That means I came back to life with my heart

Otherwise, you will taste me in autumn’s rain
That shows I was bring me to life again

Perhaps you will smell me in scented flowers
That means my loving for you is forever

It’s possibly you’ll feel me in full moon
That shows I was ever bless you soon

Or sometimes, you will meet me in the sunshine
That means my message to say I’m just fine

Be with you somewhere in the air, I love thee
Please don’t be unwilling to part from me.

Bản chuyển ngữ của Hoàng Anh Dũng:

Em về trên lá xanh …

Thật buồn khi phải cách xa anh

Như cơn sóng vỗ bến mong manh  

Em đi một sáng trời u uẩn

Cõi chết em về trên lá xanh

Tiếng hót mơ hồ anh có nghe

Trái tim mơ mộng giữa cơn mê 

Có nghe từng giọt mưa thu đó

Chính bước chân em bước nhẹ về

Anh ơi có thấy một mùi hương

Xa xưa ngày nọ thuở mình thương

Anh ơi có biết hương em đó

Duyên tình vạn thuở vẫn còn vương

Mỗi độ trăng tròn anh nhớ không?

Nhớ em anh nguyện giữa không trung

Gọi nắng cho lòng em an ủi

Để hiểu lòng em chốn mịt mùng …

Anh ơi trong cõi bụi hồng!

Có nghe trong gió tấm lòng người xưa

Em là không khí là cơn mưa

Em ngồi mơ mộng mơ hồ nhớ anh

Em đi về chốn không anh

Em về trên lá xanh xanh cuối trời …

Giờ thì tôi nghĩ quý vị đã biết bài thơ này gởi về nơi đâu rồi phải không thưa quý vị? Vâng đúng vậy, chính là lời Whitney Houston gởi cuộc đời, lời NTY gởi cuộc sống, gởi cho chúng ta, và gởi cho chính NTY. Đó là lời của Tình Yêu Cuộc Sống trong chính đau thương mất mát không tránh khỏi của chính nó. Thông điệp của NTY & Whiney Houston phải chăng là Cái Chết và Sự Sống chỉ là một vòng tuần hoàn? Cái đến và cái đi không phải là vĩnh cửu, mà là ra đi để trở về.

Em đi về chốn không anh

Em về trên lá xanh xanh cuối trời …

HOÀNG ANH DŨNG

tháng 12/2012

Read More

Chiều trên quê hương tôi

                        

Hôm nay tự nhiên tôi bắt được vàng : trên youtube tôi nghe một ban nhạc Rock Việt Nam trình bày Hòn Vọng Phu trước một đám đông thanh niên. Cả ngàn con người rùng rùng  với cảm giác mang tên Việt Nam. Cả người tôi rợn rợn cái cảm giác yêu thương quê hương. Vô cùng vô tận. Tôi tự hào lắm vì đất nước mình có ba bài Hòn Vọng Phu bất hủ của nhạc sỹ Lê Thương.

Lệnh vua hành quân trống kêu dồn, quan với quân lên đường, đoàn ngựa xe cuối cùng, vừa đuổi theo lối sông. Phiá cách quan sa trường, quan với quân lên đường, hàng cờ theo trống dồn ngoài sườn non cuối thôn, phất phơ ngậm ngùi baỵ

…………………………………………………………………………………………………………………..

Đường chiều mịt mù cát bay tỏa buớc ngựa phi. Đường trường nếp tàn y hùng cường vẫn còn bay trong gió. Bóng từ xa sắp dần qua bóng chàng chập chùng vuợt núi non cũ. Với hành lương độ đường. Chiếc hùng gươm danh tướng. Dưới tà huy đếm nhịp đi vó ngựa phi. Dấn bước tang bồng giữa nơi núi rừng

Ba bài ca đó đã cho cả thế giới biết những đoàn quân Việt Nam đã ra đi chiến đấu như thế nào qua các thời đại. Những ca từ và giai điệu mà Lê Thương viết ra  đằm thắm và dữ dội, thiết tha và oanh liệt, đớn đau và mất mát … mãi mãi nằm trong trái tim của người Việt. Kẻ thù nào cũng phải sợ một dân tộc có một tâm hồn cao thượng và uy mãnh như thế .

Còn nhớ mấy trăm năm trước, trên dòng Như Nguyệt, Việt Nam đã có thơ rằng:

Nam quốc sơn hà Nam Đế cư

Tiệt nhiên định phận tại thiên thư

Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm

Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư

Một bản Tuyên Ngôn vĩ đại, hào khí ngất trời  và ngắn nhất thế giới !

Tôi chưa thấy bất kỳ một bản Tuyên Ngôn Độc Lập nào mạnh đến thế . Và do đó Việt Nam là một dân tộc rất mạnh, lịch sử đã chứng nghiệm điều đó, cả thế giới đều biết điều đó.Và tôi chưa bao giờ nghi ngờ sức mạnh vô hình thiêng liêng này của đất nước tôi. Sức mạnh đó luôn chính nghĩa, và bởi vậy nó hàm chứa một xung lực khủng khiếp, không thể tưởng tượng nỗi.Tôi, đồng bào tôi, và cả thế giới nữa, sẽ không bao giờ hết kinh ngạc với chính Việt Nam, sẽ không bao giờ tưởng tượng nỗi một Việt Nam mà thời nào cũng xuất thân những đại danh tướng, những  đạo quân dũng mãnh nhất thế giới, viết nên những chiến công hiển hách , đã chiến đấu và chiến thắng đánh hầu hết các đế quốc hùng mạnh và hung hãn nhất trong lịch sử nhân loại ! Những đoàn hùng binh với hàng vạn lá tinh kỳ Việt Nam mãi mãi nằm trong trái tim người Việt.

Thế nhưng đó chỉ mới là “ phần cứng ” của Việt Nam thôi. Điều vĩ đại nữa là “ phần mềm ” của dân tộc này. Và bởi phần mềm là vô hình, vô hạn và vô lượng nên sức mạnh của nó cũng tương tự như vậy. Và tôi cũng chưa bao giờ hoài nghi vào sức mạnh phần mềm của dân tộc tôi. Sức mạnh đó nằm trong những câu ca dao tục ngữ, nằm trong những áng văn thơ bất hủ của dân tộc tôi , từ thuở xa xưa cho đến tận giờ.  Hãy nghe nhạc sỹ Phạm Duy thổ lộ tâm tình người Việt qua bài Tình Ca : 

Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời, người ơi
Mẹ hiền ru những câu xa vời
À à ơi! Tiếng ru muôn đời
Tiếng nước tôi! Bốn ngàn năm ròng rã buồn vui
Khóc cười theo mệnh nước nổi trôi, nước ơi
Tiếng nước tôi! Tiếng mẹ sinh từ lúc nằm nôi
Thoắt nghìn năm thành tiếng lòng tôi, nước ơi ….

Tôi tự hào với đất nước tôi, tôi yêu đất nước tôi, một đất nước với lịch sử đầy nước mắt, đau buồn. Nhưng bất khuất và uy mãnh. Nhưng đẹp đến tuyệt vời. Hãy nghe nhạc sỹ Trịnh Công Sơn hát về quê hương của chúng ta qua một bài hát như thế này:

Chiều trên quê hương tôi
Có khi đây một trời mưa bay
Có nơi kia đồi thông nắng đầy
Có trên sông bờ xa sương khói

Chiều trên quê hương tôi
Nắng phơi trên màu ngói non tươi
Gió mang tin một mùa sẽ tới
Sẽ mưa lâu hoặc cơn nắng dài …

Chiều trên quê hương tôi
Có những chốn riêng cho mọi nguời
Những con đường lứa đôi
Những góc hè phố vui
Giọt chiều trên lá
Như mắt người cười giữa chiều phai

Chiều trên quê hương tôi
Nắng khép cánh chia tay một ngày
Vết son vàng cuối mây
Tiếng chân về đó đây
Chiều đi nhưng nắng vẫn cho đời
Lửa bếp hồng khơi.

Chiều trên quê hương tôi
Gió đến chơi từ bờ biển xa
Núi đôi khi màu sim tím lạ
Nắng như môi hoàng hôn trên phố

Chiều trên quê hương tôi
Ước bao nhiêu điều đã trôi qua,
Có riêng em cuộc đời sẽ nhớ
Nét quê hương nghìn năm vẫn là.

( Chiều trên quê hương tôi )

Mấy bạn già vong niên của tôi nghe bài hát này đã khóc. Và tôi cũng thử đi trong buổi chiều trên quê hương tôi. Tưởng rằng không khóc. Nhưng hóa ra tôi đã rưng rưng. Không ! Đúng là tôi đã khóc ! Bởi là người Việt Nam nên tôi yêu quê hương mất rồi ! Vô cùng ! Vô tận ! Như tất cả người Việt trên thế giới này !

NGUYỄN ĐẠI HOÀNG 

Read More

Trăng – Nước & Tình Yêu

                                  ............................................***.............................................

Trăng – Nước & Tình Yêu

Đối với nhiều người trong thế hệ của tôi Phạm Duy có tên thật là Việt Nam – và ông cũng chẳng phải là người. Ông là một ông trăng . Và ánh trăng vằng vặc ấy sẽ còn sáng soi nhiều đời nữa. Ông thì ở xa nhưng nhạc của ông thì nằm trong lòng chúng tôi. Ông nổi tiếng đến mức trở nên bình thường, nhưng nhạc ông thì không bao giờ bình thường. Khó tìm được bài nào bình thường. Thành ra cũng khó tìm ra bài nào đỉnh cao nhất. Thành ra cũng khó tìm ra người nào hát hay nhất . Kể cả Thái Thanh. Bài hát thành công là bài hát gây xúc động khi nhạc trỗi lên và người ca sĩ cất tiếng. Thế nhưng ông trăng có những bài hát khủng khiếp hơn nhiều. Đó là những bài hát không cần hát, chỉ cần nhẩm đọc thôi là đã thấy rưng rưng :

Tiếng nước tôi ! Bốn ngàn năm ròng rã buồn vui

Khóc cười theo mệnh nước nổi trôi, nước ơi …

Tiếng nước tôi ! Tiếng mẹ sinh từ lúc nằm nôi

Thoắt nghìn năm thành tiếng lòng tôi, nước ơi …

( Tình ca )

Tôi chưa bao giờ nghe ai kêu Việt Nam bằng hai tiếng nước ơi . Sống động và yêu thương quá. Và chính vì thế nó chứa đầy nước mắt của bao thế hệ người Việt, vì hai chữ đó họ sẽ sống và chết với quê hương.
Còn tình yêu của ông thì chẳng bao giờ có thể gọi là đẹp, bởi nó quá đẹp và quá bụi :

Ôi giấc mơ qua

Mộng đời phiêu lãng giang hồ

Sống trong lòng người đẹp Tô Châu

Hay là chết bên dòng sông Danube

Những đêm sáng sao

( Bên cầu biên giới )

Tôi nhớ hồi đó tôi có thằng bạn nói rằng : Lạy Chúa! Cả đời con chỉ mong làm được mấy câu như thế này thôi ! Và tôi tin là nó nói thật !

Ông trăng đã đi rồi.

HOÀNG ANH DŨNG

01/2013

Read More