LẠI NÓI VỀ FROST & CUỘC HÀNH TRÌNH VÔ TẬN
Giới thiệu bài thơ : Stopping by Woods on a Snowy Evening
Đơn giản là tôi muốn một lần nữa gởi đến quý vị sự nhẹ nhàng, thanh thoát, và điều hiếm có ấy dường như lại bàng bạc trong thơ của Frost. Những bài thơ của Frost không nói về Tình Yêu, hoặc không hẳn nói về Tình Yêu, nhưng còn hơn cả Tình Yêu. Bởi nó nói về nỗi niềm của tất cả chúng ta, của tất cả nhân loại, cô đơn, cao thượng và đẹp đẽ một cách lạ thường.
Giữa vô vàn những ưu tư đời thường, chuyện mình, chuyện nhà, chuyện xã hội, vô vàn những rối ren, căng thẳng về kinh tế, giáo dục của đất nước, và của thế giới hiện nay, tôi nghĩ điều quan trọng nhất mà chúng ta cần là tìm lại được phần nào sự thăng bằng, thanh thản để sống, để làm việc, để ước mơ và hy vọng.
Những bài thơ của Frost dường như đáp ứng được điều đó. Bản thân tôi thấy đúng, và tôi muốn chia sẻ cùng các bạn. Lần nào đọc Frost tôi cũng cảm thấy một cảm giác bâng khuâng và dễ chịu . Stopping by Woods on a Snowy Evening của Frost là một bài như thế Một bài thơ phản ảnh khá rõ thiên hướng suy tư sâu thẳm của Frost, một trong những bài thơ nổi tiếng nhất của ông.
Theo tôi biết, trong cộng đồng người Việt Nam
(Bài bình được trích ra từ bài nghị luận văn chương mà tác giả thực hiện khi còn theo học tại Cal State University of Long Beach.Điểm đặc biệt là bài nghị luận này nhận được điểm “ A!” trong khi hệ thống điểm của Hoa Kỳ chỉ là A, A+ hoặc A- mà thôi ! )
Bối cảnh bài thơ vẫn là New England, nhưng những chi tiết đưa ra không chỉ nhằm mục đích minh họa. Bối cảnh, nhân vật, và phối trí dàn dựng bài thơ chủ yếu là phương tiện truyền tải những tri giác của Robert Frost về cuộc đời.
Trong “Stopping by Woods on a Snowy Evening”, nhà thơ hóa dạng các chi tiết vật lý thành một dạng trầm tư về sự căng thẳng nào đó mà con người thường cảm nhận giữa trách nhiệm cuộc sống và quyến rũ sâu thẳm của cái chết, giữa con vật và kẻ siêu nhân, giữa thiên nhiên hữu hình và nhãn giới xa xăm trừu tượng siêu hình.
Khi con ngựa giật nhẹ chuông cương, chúng ta được nhắc nhở rằng con người đang đối diện với một chủ đề phổ quát, và mặt khác với một khoảnh khắc lặng yên của thiên nhiên hữu hình hữu hạn.
Trong số những ưu tư hàng đầu trong thi ca của Frost phải kể đến sự mong manh của cuộc đời, những hậu quả trong việc chối bỏ hay chấp nhận những điều kiện của đời mình, những dục vọng khôn nguôi, những vấn nạn trong duy trì tình nghĩa vợ chồng,nỗi lo sợ cô đơn và hiu quạnh, những thay đổi tất yếu, những dằn vặt giữa xã hội và cá nhân, giữa truyền thống và thực tại.
Đoạn kết của bài thơ cơ hồ như gợi lên hình ảnh của một lữ hành bị định mệnh bắt mãi mãi đi về phía trước, một dạng “Homo Viator” của Gabriel Marcel - một triết gia đồng thời là nhà siêu hình học hàng đầu của Pháp.
Những chiều không gian trong bài thơ chính là những hướng trình tâm linh của một tín đồ hành hương về nơi vô tận. Bài thơ như một tiếng gọi về một hoài vọng xa xămmơ hồ, đối ngược với hiện tượng bình lặng và ổn định của những giá trị bình lặng vàổn định quen thuộc mà con người trông cậy vào đó để tồn tại.
Đông Yên – dinhsong.net
Thật khó tưởng tượng một bài bình nào ngắn gọn, bình dị, chặt chẽ, sâu sắc hơn thế! Tiếng Việt quả thật đã được tác giả sử dụng đạt đến mức vi diệu. Quý vị hãy thử đọc thêm lần nữa xem sao. Còn tôi đã đọc hàng chục lần rồi, lần nào cũng đều thấy hay y như lần đầu ! Nguyên tác bài thơ như sau :
Stopping by Woods on a Snowy Evening
Robert Frost
Whose woods these are I think I know.
His house is in the village, though;
He will not see me stopping here
To watch his woods fill up with snow.
My little horse must think it queer
To stop without a farmhouse near
Between the woods and frozen lake
The darkest evening of the year.
He gives his harness bells a shake
To ask if there is some mistake.
The only other sound’s the sweep
Of easy wind and downy flake.
The woods are lovely, dark and deep,
But I have promises to keep,
And miles to go before I sleep,
And miles to go before I sleep.
Sau đây là bản dịch của chính nhà thơ – học giả Đông Yên, xin giới thiệu để quý
vị cùng thưởng thức :
vị cùng thưởng thức :
Dừng Chân ven Rừng một Chiều Tuyết Xuống
Rừng trước mặt thuộc về ai ta biết.
Nhà chủ nhân ở mãi tận trong làng;
Ông đâu biết có ta đang dừng lại
Để nhìn rừng phủ kín tuyết đang rơi.
Con ngựa nhỏ cũng dường như tự hỏi
Sao lại ngừng trong chiều vắng cuối năm
Khi phía trước không nhà không trang trại
Từ khu rừng đến hồ nước đóng băng.
Nó giật nhẹ chuông cương như muốn hỏi
Phải chăng đây là lầm lẫn nào chăng.
Lời hồi đáp là gió ngàn đang thổi
Là mênh mông tuyết phủ xuống bốn bề.
Rừng khả ái, âm u và thăm thẳm,
Nhưng ta còn những hứa hẹn phải đi,
Trước khi ngủ, một hành trình vô tận,
Một hành trình vô tận sẽ phải đi.
Bản thân tôi đọc Frost khá muộn, chỉ mới vài năm trở lại đây, và với bài Stopping byWoods on a Snowy Evening, tôi thật sự nợ nhà thơ Đông Yên nhiều lắm. Bởi cầm trong tay nguyên tác từ năm 2008, tôi đọc thấy hay, nhưng hầu như không diễn dịch được nhiều, cho tới mãi gần đây sau khi đọc được một số bài bình của nhà thơ Đông Yên về Frost và thơ Frost, đặc biệt là bài bình vừa nêu ở trên, tôi mới dần dần thẩm thấu được phần nào cái Ảo và cái Thực trong thơ của Frost, và bản dịch sau đây của tôi, không đặt dấu chấm phẩy, có thể coi như là kết quả của quá trình thẩm thấu đó, xin cám ơn nhà thơ Đông Yên, xin giới thiệu cùng quý vị bản dịch của tôi :
Bên rừng chiều tuyết phủ
Hoang vắng lắm nhưng cánh rừng không vô chủ
người quản rừng đâu ở tận trong thôn
dừng nơi đây một lữ khách cô đơn
ngắm giá buốt bên rừng chiều tuyết phủ
Chú ngựa nhỏ hẳn là đang tự nhủ
ôi nông trang sao chẳng thấy quanh đây
một chiếc hồ băng giá giữa ngàn cây
bóng chiều xuống trời cuối năm u tối
Tiếng nhạc ngựa khẽ rung như bối rối
chốn dừng chân có phải ở nơi đây
giăng giăng bay ngàn cánh tuyết rơi đầy
lồng lộng thổi gió gây chiều rét mướt
Dẫu rừng thẳm âm u và diễm tuyệt
khách quyết rồi không nán lại phút giây
không nghỉ ngơi đường ngàn dặm vẫn dài
không ngơi nghỉ cuộc hành trình vô tận
Robert Frost
Hoàng Anh Dũng dịch
10/2012
.jpg)
Bài đăng
0 nhận xét:
Đăng nhận xét