WILLIAM BLAKE (1757 – 1827)
Chữ Duyên trong LOVE’S SECRETWilliam Blake là một họa sỹ đồng thời là một nhà thơ nổi tiếng người Anh, một trong những nhà thơ lớn của thế kỷ XVIII. Năm 1957 Hội Đồng Hòa Bình Thế Giới đã tổ chức lễ kỷ niệm 200 năm ngày sinh của William Blake. Ông là một trong 100 người Anh vĩ đại nhất của mọi thời đại, theo bình chọn của đài BBC tổ chức năm 2002. Thơ của ông được coi như một hiện tượng, chuyển từ thơ ca thế kỷ Ánh Sáng sang thơ ca Lãng Mạn. Tác phẩm của ông bao gồm các tập Songs of Innocence (1789), Songs of Experience (1794). Ông cũng chính là người có câu nói nổi tiếng: Cả vũ trụ trong một hạt cát (a world in a grain of sand).
Một trong những bài thơ nổi tiếng nhất của ông là bài LOVE’S SECRET, mà người yêu thơ Việt Nam biết đến qua nhiều bản dịch khác nhau.
Nguyên bản:
Love's Secret
Never seek to tell thy love,
Love that never told can be;
For the gentle wind does move
Silently, invisibly.
I told my love, I told my love,
I told her all my heart;
Trembling, cold, in ghastly fears,
Ah! she did depart!
Soon as she was gone from me,
A traveler came by,
Silently, invisibly
He took her with a sigh.
William Blake
Chỉ 12 câu thôi nhưng đã làm thổn thức bao nhiêu thế hệ người Việt yêu thơ. Sau đây chúng ta hãy cùng thưởng thức một số bản dịch :
Bản dịch thơ của Cammy:
Xin đừng nói về Tình Yêu
Bằng lời, xin người đừng nói
Bởi tình lặng lẽ vô hình
Nhẹ nhàng như cơn gió thổi
Tôi nói với nàng lời yêu
Bằng trái tim nồng cháy
Mình tôi lạnh, người run rẩy
Và nàng rời bỏ tôi đi
Chẳng lâu sau khi rời tôi
Một kẻ lãng du đã tới
Và rồi lặng lẽ, vô hình
Đem nàng đi xa … vời vợi …
Bản dịch thơ của Vũ Hoàng Linh:
Đừng bao giờ nói lời yêu
Tình yêu không nên nói
Bởi ngọn gió dịu dàng luôn thổi
Lặng lẽ, vô hình
Tôi nói với người yêu, với người yêu
Tôi nói với nàng bằng cả trái tim
Run rẩy, lạnh giá, trong nỗi sợ xót xa
Và nàng rời bỏ !
Khi nàng đã xa tôi
Một kẻ lãng du đi tới
Lặng lẽ, vô hình
Hắn có được nàng bằng tiếng thở dài.
Bản dịch thơ của Hieusol:
Đừng bao giờ tỏ hết tiếng yêu
Bởi ngôn ngữ sao miêu tả được
Cơn gió nhẹ bay ngang quấn quýt
Không có lời, không cả chân dung
Tôi tỏ tình tôi, tỏ tình tôi
Dâng trọn con tim, hiến cho người
Buốt lạnh, run run, niềm lo sợ
Dửng dưng, người rời
Một sớm mai sau hôm ấy
Có chàng lãng tử ghé chân
Đem người yêu tôi đi mất
Nhẹ như gió thoảng âm thầm.
Bản dịch thơ của Nguyễn Viết Thắng:
Đừng bao giờ nói về tình
Với người bằng lời nói
Bởi lời nói theo gió thổi
Lặng lẽ và vô hình
Tôi nói hết với em
Những lời chất trong ngực
Lạnh run trong nước mắt
Sao tình vội đi nhanh!
Sau đó kẻ du hành
Đi qua đường lặng lẽ
Vô hình và kín kẽ
Sao tình thổn thức lên.
Bản dịch của nhà thơ Thái Bá Tân:
Đừng bao giờ thổ lộ tình yêu
Tình yêu không cần thổ lộ
Hãy để tình như ngọn gió
Lặng lẽ trôi trong trời chiều
Tôi dại khờ, tôi thổ lộ tình yêu
Cùng cô gái mà tôi yêu quý
Tôi van xin, tôi đau buồn, năn nỉ ...
Nhưng rồi cô gái bỏ tôi
Nhưng rồi cô gái bỏ tôi
Để một hôm có người khách nọ
Đến lặng lẽ, âm thầm như ngọn gió
Rồi thở dài, dắt cô gái cùng đi.
Bình: Căn cứ theo nghĩa của nguyên bản, chúng ta tạm hiểu Bí Mật của Tình Yêu nằm ở chỗ nhiều lời đôi khi vẫn không có được Tình Yêu của giai nhân, trái lại chỉ một tiếng thở dài của một lữ khách qua đường nào đó cũng đủ làm thổn thức tim ai.
Soon as she was gone from me
A traveler came by,
Silently, invisibly
He took her with a sigh
Do vậy khi xét các bài thơ trên chúng ta thấy chỉ có bài của Vũ Hoàng Linh là khá ổn, khi tác giả này viết:
Khi nàng đã xa tôi
Một kẻ lãng du đi tới
Lặng lẽ, vô hình
Hắn có được nàng bằng một tiếng thở dài
Riêng đoạn đầu:
Never seek to tell thy love
Love that never told can be
For the gentle wind does move
Silently, invisibly
Tất cả các bài dịch đều nêu được ý không có gì diễn tả được trọn vẹn Tình Yêu, riêng bài dịch của nhà thơ Thái Bá Tân thì dịch là
Đừng bao giờ thổ lộ tình yêu
Tình Yêu không cần thổ lộ
thì e rằng không đúng ý của nguyên bản. Còn các đoạn khác trong bản dịch của Thái Bá Tân là rất “mở”, khá xa lạ với nguyên bản. Tuy nhiên đây vẫn là một bài dịch hay, được nhiều ưa thích và biết đến nhất.
Sau đây xin giới thiệu bài phóng dịch của Hoàng Anh Dũng:
BÍ MẬT CỦA TÌNH YÊU
Tình yêu là rất khó
Bày tỏ với ngôn từ
Tình yêu như làn gió
Nhẹ tan vào hư vô
Thuở xa xưa bên người
Ngàn lời yêu tôi nói
Với tất cả tâm tình
Buồn vui cùng chia xẻ
Mà sao kỳ lạ nhỉ:
Một sáng nàng ra đi!
Có người khách phương xa
Đến đi như làn gió
Gặp nàng chỉ đôi lần
Một câu hắn chẳng cần
Chỉ thở dài lặng lẽ
Mà sao kỳ lạ nhỉ:
Một sáng nàng vu quy!
HAD
2008
Tác giả bài viết này chỉ mong được chư vị gần xa thông cảm cho sự mạo muội và mông muội của mình khi bàn về một danh tác của William Blake, với những lời bình có thể có phần chủ quan, cùng với một bài dịch chỉ cốt giữ ý và âm hưởng cổ điển của nguyên tác.
Tác giả tự hỏi rằng, phải chăng cái kỳ lạ, cái bí mật của Tình Yêu như bài thơ, như nhà thơ William Blake đã đề cập, chính là chữ Duyên? Rất hy vọng nhận được sự góp ý của các vị lão sư, các bạn trẻ và mọi người yêu thơ.
Chúc quý vị những ngày cuối tháng 6 hạnh phúc và yên bình.
Trân trọng.
Hoàng Anh Dũng
6/2012
.jpg)
Bài đăng
0 nhận xét:
Đăng nhận xét